Thời điểm giao mùa, thay đổi thời tiết là lúc nhiều người phải khổ sở với viêm mũi dị ứng theo mùa – căn bệnh không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống. Hắt hơi liên tục, nghẹt mũi, chảy nước mũi trong… là những triệu chứng viêm mũi dị ứng điển hình khiến người bệnh mệt mỏi, mất ngủ, giảm năng suất lao động.

Vậy viêm mũi dị ứng theo mùa là gì, có nguy hiểm không, làm sao để ngừa tái phát, đặc biệt ở trẻ em và người có cơ địa nhạy cảm? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1. Viêm mũi dị ứng theo mùa là gì?

Viêm mũi dị ứng theo mùa là một dạng phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch với các tác nhân dị nguyên trong không khí, phổ biến nhất là phấn hoa, bụi mịn, bào tử nấm mốc, lông động vật, hay sự thay đổi đột ngột của thời tiết. Bệnh thường xuất hiện vào các thời điểm giao mùa, đặc biệt là mùa xuân và mùa thu – khi mật độ phấn hoa và bụi trong không khí tăng cao.

Viêm mũi dị ứng không phải là bệnh nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống, gây ra cảm giác khó chịu kéo dài nếu không được điều trị và phòng ngừa đúng cách.

2. Triệu chứng phổ biến của viêm mũi dị ứng

Người mắc viêm mũi dị ứng theo mùa thường xuất hiện các triệu chứng điển hình như:

• Hắt hơi liên tục, đặc biệt vào buổi sáng.
  
  
• Nghẹt mũi, sổ mũi, chảy nước mũi trong.
  
  
• Ngứa mũi, họng, mắt và tai.
  
  
• Mắt đỏ, chảy nước mắt, đôi khi kèm theo ngứa và sưng.
  
  
• Cảm giác mệt mỏi, khó tập trung do mất ngủ hoặc nghẹt mũi kéo dài.
  
  

Các triệu chứng này thường bùng phát theo chu kỳ hàng năm, vào thời điểm người bệnh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng trong môi trường.

3. Nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng theo mùa

Viêm mũi dị ứng theo mùa xảy ra khi cơ thể phản ứng quá mức với các dị nguyên từ môi trường. Một số tác nhân chính bao gồm:

• Phấn hoa: từ cây cỏ, hoa dại, đặc biệt vào mùa xuân.
  
  
• Bụi mịn và khói ô nhiễm: gia tăng vào mùa khô hoặc thời tiết thay đổi.
  
  
• Nấm mốc và bào tử trong không khí: phát triển mạnh vào thời điểm giao mùa.
  
  
• Lông thú cưng: như chó, mèo, thỏ…
  
  
  • Thay đổi thời tiết đột ngột: nhiệt độ thay đổi nhanh khiến hệ miễn dịch phản ứng bất thường.
    
    

Những người có cơ địa dị ứng, tiền sử gia đình bị hen suyễn, viêm da dị ứng, hoặc sống trong môi trường ô nhiễm thường có nguy cơ mắc viêm mũi dị ứng cao hơn.

4. Viêm mũi dị ứng theo mùa có chữa khỏi được không?

Viêm mũi dị ứng không thể “chữa khỏi hoàn toàn” theo nghĩa loại bỏ hoàn toàn cơ địa dị ứng. Tuy nhiên, việc điều trị đúng cách và thực hiện các biện pháp ngăn ngừa tái phát sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các đợt dị ứng theo mùa.

Mục tiêu điều trị là:

• Làm giảm triệu chứng.
  
  
• Cải thiện chất lượng sống.
  
  
• Giảm thiểu sử dụng thuốc dài ngày.
  
  
• Hạn chế biến chứng như viêm xoang, hen suyễn.
  
  

5. Giải pháp ngăn ngừa tái phát viêm mũi dị ứng theo mùa

5.1. Tránh xa dị nguyên

Biện pháp hiệu quả nhất là tránh tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng. Bạn có thể:

• Đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt vào sáng sớm hoặc chiều tối.
  
  
• Đóng kín cửa sổ vào những ngày gió nhiều, phấn hoa bay nhiều.
  
  
• Sử dụng máy lọc không khí trong nhà.
  
  
• Giặt rèm, chăn ga, thảm thường xuyên để loại bỏ bụi mịn và lông thú.
  
  
• Tránh nuôi động vật trong nhà nếu bạn nhạy cảm với lông.
  
  

5.2. Điều trị thuốc đúng chỉ định

Một số loại thuốc thường dùng:

• Thuốc kháng histamin: giảm hắt hơi, sổ mũi, ngứa.
  
  
• Thuốc xịt mũi chứa corticoid: giúp giảm viêm hiệu quả.
  
  
• Thuốc co mạch mũi (giảm nghẹt mũi): dùng trong thời gian ngắn, tránh lạm dụng.
  
  
• Liệu pháp miễn dịch (desensitization): tiêm dị nguyên liều tăng dần để giảm phản ứng miễn dịch. Phù hợp với người bị dị ứng nặng, tái phát nhiều năm.
  
  

Việc dùng thuốc cần theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng để đảm bảo an toàn và hiệu quả lâu dài.

5.3. Tăng cường sức đề kháng

Một hệ miễn dịch khỏe mạnh sẽ giúp cơ thể chống lại các tác nhân dị ứng tốt hơn. Bạn nên:

• Bổ sung vitamin C, D, kẽm qua thực phẩm hoặc viên uống.
  
  
• Uống đủ nước mỗi ngày.
  
  
• Tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc.
  
  
• Tránh thức ăn dễ gây dị ứng như hải sản, đậu phộng nếu có tiền sử.
  
  

5.4. Khám tầm soát dị ứng định kỳ

Tại các bệnh viện uy tín, bạn có thể xét nghiệm dị nguyên, từ đó xác định rõ nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng. Việc tầm soát dị ứng giúp bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị chính xác hơn, đồng thời tư vấn cách tránh tiếp xúc phù hợp với từng người bệnh.

Tại Bệnh viện Đa khoa Phúc Lâm, dịch vụ khám và điều trị viêm mũi dị ứng được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng với nhiều năm kinh nghiệm, kết hợp máy móc nội soi hiện đại và xét nghiệm dị ứng nhanh chóng, chính xác.

6. Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Bạn nên đến gặp bác sĩ khi:

• Triệu chứng kéo dài nhiều ngày, tái phát nhiều lần trong năm.
  
  
• Dùng thuốc không hiệu quả hoặc bị tác dụng phụ.
  
  
• Có dấu hiệu viêm xoang, sốt, đau đầu, hơi thở hôi.
  
  
• Nguy cơ ảnh hưởng công việc, học tập và giấc ngủ.
  
  

Việc chần chừ điều trị có thể khiến viêm mũi dị ứng biến chứng sang hen suyễn, viêm xoang mạn tính, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe hô hấp.

7. Tổng kết

Viêm mũi dị ứng theo mùa là bệnh lý phổ biến, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát và ngăn ngừa tái phát nếu người bệnh có kiến thức đúng và thực hiện điều trị sớm. Việc tránh dị nguyên, tăng cường miễn dịch và khám tầm soát dị ứng định kỳ là chìa khóa quan trọng trong hành trình sống khỏe cùng cơ địa dị ứng.

👉 Nếu bạn hoặc người thân đang gặp tình trạng viêm mũi dị ứng, đừng để bệnh kéo dài không điều trị. Đặt lịch khám Tai Mũi Họng tại Bệnh viện Đa khoa Phúc Lâm ngay hôm nay để được tư vấn và điều trị hiệu quả.