PHUC LAM GENERAL HOSPITAL
U mỡ dưới da là một dạng khối u lành tính khá phổ biến, có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, đặc biệt là ở vùng lưng, vai, cổ, tay hoặc đùi. Dù phần lớn không gây nguy hiểm, nhưng một số u mỡ có thể phát triển to, gây mất thẩm mỹ hoặc chèn ép mô lân cận. Vậy u mỡ là gì, cách phát hiện và khi nào nên cắt bỏ? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
U mỡ dưới da (tên tiếng Anh: lipoma) là sự tích tụ bất thường của các tế bào mỡ tạo thành một khối tròn hoặc bầu dục mềm nằm dưới lớp da. Đây là loại u lành tính, không phải ung thư và thường phát triển chậm theo thời gian.
Mềm, dễ di động khi sờ nắn.
Không đau hoặc ít đau (trừ khi u chèn ép dây thần kinh).
Kích thước thường nhỏ (1 – 5 cm), nhưng có thể phát triển lớn hơn.
Màu sắc da vùng có u không thay đổi.2. Nguyên nhân hình thành u mỡ
Cho đến nay, nguyên nhân chính xác gây ra u mỡ dưới da vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ có thể liên quan gồm:
Yếu tố di truyền: Một số người trong gia đình có thể bị nhiều u mỡ do đột biến gen.
Tuổi tác: U mỡ thường gặp nhất ở người từ 40–60 tuổi.
Chấn thương nhẹ: Một số trường hợp ghi nhận xuất hiện u mỡ tại vị trí bị va đập nhẹ trước đó.
Bệnh lý liên quan: Một số hội chứng di truyền hiếm gặp như Madelung hay Cowden có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện nhiều u mỡ.
Dù phần lớn u mỡ là lành tính, rất hiếm khi tiến triển thành ung thư, tuy nhiên vẫn có những dấu hiệu cần cảnh giác để phân biệt với u mỡ ác tính (liposarcoma):
Tiêu chí | U mỡ lành tính | U mỡ ác tính |
---|---|---|
Tốc độ phát triển | Chậm, nhiều năm | Nhanh, vài tuần đến vài tháng |
Đau | Không đau hoặc ít đau | Có thể gây đau liên tục |
Kết cấu | Mềm, dễ di động | Cứng, dính chặt vào mô sâu |
Vị trí | Nông, dưới da | Có thể nằm sâu trong cơ, nội tạng |
Kích thước | Nhỏ đến vừa | Thường lớn, tăng nhanh |
👉 Nếu phát hiện u tăng kích thước nhanh, đau bất thường hoặc có dấu hiệu bất thường khác, nên đi khám sớm để loại trừ khả năng u ác tính.
Trong đa số trường hợp, u mỡ không cần điều trị nếu:
Không gây đau, không ảnh hưởng thẩm mỹ.
Không phát triển lớn theo thời gian.
Không gây chèn ép các cơ quan lân cận.
Tuy nhiên, cắt bỏ u mỡ là cần thiết nếu:
U lớn nhanh, gây đau hoặc khó chịu.
Ảnh hưởng đến vận động (ở vai, cổ, chân...).
Gây mất thẩm mỹ, đặc biệt ở vùng mặt, cổ, tay.
Bác sĩ nghi ngờ u mỡ ác tính cần sinh thiết kiểm tra.
Là phương pháp phổ biến và triệt để nhất.
Tiến hành dưới gây tê tại chỗ hoặc gây mê (nếu u to).
Thời gian phẫu thuật thường nhanh (khoảng 15 – 30 phút).
Cắt bỏ toàn bộ u cùng bao xơ để ngừa tái phát.
Chỉ áp dụng cho u mỡ mềm, không có bao xơ rõ ràng.
Có thể để lại một phần tế bào mỡ → nguy cơ tái phát cao hơn.
Ưu điểm: ít xâm lấn, thẩm mỹ cao.
Nếu u nhỏ, không gây triệu chứng → bác sĩ có thể chỉ định theo dõi định kỳ.
Siêu âm, kiểm tra kích thước mỗi 6–12 tháng.
U mỡ lành tính thường không tái phát nếu được cắt bỏ hoàn toàn cả bao xơ. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể mọc lại u mỡ ở vị trí khác do cơ địa. Vì vậy, cần phẫu thuật đúng kỹ thuật tại cơ sở uy tín và theo dõi tái khám định kỳ nếu có tiền sử nhiều u mỡ.
U mỡ dưới da là một bệnh lý phổ biến, đa số là lành tính và không nguy hiểm. Tuy nhiên, bạn không nên chủ quan nếu thấy u mỡ phát triển nhanh, đau hoặc thay đổi bất thường. Việc thăm khám với bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp phân biệt u lành – u ác, từ đó có phương án điều trị thích hợp nhất.
Nếu bạn đang có một khối u mỡ hoặc nghi ngờ bất kỳ bất thường nào dưới da, hãy đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và tư vấn kịp thời.