Viêm ruột thừa là một trong những cấp cứu ngoại khoa phổ biến nhất và cắt ruột thừa là phương pháp điều trị chính. Tuy nhiên, không phải ai bị đau bụng cũng cần mổ ruột thừa ngay lập tức. Vậy khi nào cần phẫu thuật ruột thừa? Dấu hiệu nào cảnh báo nguy hiểm? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về bệnh lý này.
1. Ruột thừa là gì?
Ruột thừa là một đoạn ống nhỏ hình ngón tay, dài khoảng 7–10 cm, nằm ở đầu manh tràng – phần đầu tiên của ruột già, ở hố chậu phải. Mặc dù không có chức năng rõ ràng trong tiêu hóa, ruột thừa có thể bị viêm và gây biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời.
2. Viêm ruột thừa là bệnh gì?
Viêm ruột thừa xảy ra khi lòng ruột thừa bị tắc nghẽn do:
Khi bị tắc, vi khuẩn phát triển mạnh gây viêm, phù nề, tạo mủ. Nếu không được điều trị, ruột thừa có thể vỡ, gây viêm phúc mạc – tình trạng đe dọa tính mạng.
3. Dấu hiệu nhận biết viêm ruột thừa
Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:
3.1. Đau bụng
-
Ban đầu đau âm ỉ quanh rốn
-
Sau vài giờ, đau chuyển xuống vùng bụng dưới bên phải
-
Đau tăng dần, dữ dội hơn khi vận động, ho hoặc ấn vào
3.2. Buồn nôn, nôn mửa
Nhiều người nhầm với rối loạn tiêu hóa nhưng nôn kèm đau bụng dữ dội có thể là dấu hiệu của viêm ruột thừa.
3.3. Sốt nhẹ
Thường từ 37,5 – 38,5°C, có thể sốt cao nếu ruột thừa bị vỡ.
3.4. Chán ăn, mệt mỏi
Người bệnh cảm thấy mệt, không muốn ăn, có thể kèm theo tiêu chảy hoặc táo bón.
3.5. Bụng căng, đau khi ấn
Khi ấn vào vùng bụng dưới bên phải sẽ đau nhói, thậm chí đau lan ra toàn bụng nếu ruột thừa đã vỡ.
Lưu ý: Ở trẻ nhỏ và người cao tuổi, triệu chứng có thể không điển hình nên dễ bị bỏ sót.
4. Khi nào cần cắt ruột thừa?
Khi đã được chẩn đoán viêm ruột thừa cấp, cắt ruột thừa là bắt buộc, vì:
-
Không thể điều trị khỏi bằng thuốc kháng sinh lâu dài
-
Nguy cơ vỡ ruột thừa, viêm phúc mạc, nhiễm trùng huyết
-
Cắt sớm giúp phục hồi nhanh, ít biến chứng
Chỉ định mổ ruột thừa cấp cứu được đưa ra khi:
-
Đau bụng đặc trưng vùng hố chậu phải
-
Siêu âm hoặc CT bụng cho thấy ruột thừa viêm
-
Có dấu hiệu nhiễm trùng: sốt, bạch cầu tăng cao
Trong một số trường hợp đặc biệt (áp xe ruột thừa, vỡ mủ khu trú), bác sĩ có thể điều trị kháng sinh trước, dẫn lưu mủ và mổ cắt ruột thừa trì hoãn sau vài tuần.
5. Các phương pháp cắt ruột thừa hiện nay
5.1. Phẫu thuật nội soi
Là phương pháp phổ biến, ít xâm lấn:
-
3 đường rạch nhỏ trên bụng
-
Ít đau sau mổ, sẹo nhỏ
-
Phục hồi nhanh, xuất viện sau 1–2 ngày
-
Thẩm mỹ hơn, phù hợp với phụ nữ trẻ
5.2. Phẫu thuật mở
Chỉ định khi:
-
Ruột thừa đã vỡ, gây viêm phúc mạc toàn bộ
-
Có khối áp xe lớn không thể mổ nội soi
-
Người bệnh có tiền sử mổ bụng trước đó nhiều lần
Phẫu thuật mở để lại sẹo dài hơn và thời gian hồi phục chậm hơn, nhưng vẫn an toàn nếu được chăm sóc đúng cách.
6. Biến chứng nếu không cắt ruột thừa kịp thời
Việc chần chừ hoặc tự điều trị khi bị viêm ruột thừa có thể dẫn đến:
6.1. Vỡ ruột thừa
Mủ tràn ra ổ bụng gây viêm phúc mạc, nhiễm trùng toàn thân, nguy cơ tử vong nếu không can thiệp kịp thời.
6.2. Áp xe ruột thừa
Túi mủ hình thành quanh ruột thừa, gây đau dữ dội, cần dẫn lưu hoặc mổ mở.
6.3. Tắc ruột sau mổ
Do dính ruột hoặc sẹo trong ổ bụng – biến chứng lâu dài cần theo dõi.
7. Sau mổ ruột thừa cần lưu ý gì?
-
Nghỉ ngơi hoàn toàn trong 1–2 ngày đầu
-
Đi lại nhẹ nhàng để tránh dính ruột
-
Ăn lỏng, dễ tiêu trong 3–5 ngày đầu
-
Tránh vận động mạnh, nâng vật nặng trong 2 tuần
-
Theo dõi dấu hiệu nhiễm trùng: sưng, đỏ, mưng mủ tại vết mổ
-
Tái khám đúng lịch hẹn để kiểm tra vết thương
8. Kết luận
Viêm ruột thừa là bệnh lý không thể xem nhẹ, đòi hỏi xử lý y tế kịp thời. Việc cắt ruột thừa đúng lúc giúp ngăn chặn biến chứng nguy hiểm và giảm thiểu rủi ro sức khỏe lâu dài.
👉 Khi có dấu hiệu đau bụng bất thường, nhất là ở vùng bụng dưới bên phải, đừng chủ quan hoặc tự ý dùng thuốc giảm đau – hãy đến bệnh viện để được kiểm tra. Phát hiện sớm và phẫu thuật đúng thời điểm chính là chìa khóa bảo vệ sức khỏe và tính mạng của bạn.
Hỏi Đáp
